Μια τερατώδης γονιμότητα

[Κατακλείδα, VI, σελ. 209–210]

Έτσι τώρα εκείνος ασχολείται με την κηπουρική, φροντίζει τον κήπο του αλλά και κήπους σε άλλα σπίτια. Απ’ όσο ξέρω, δεν έχει φίλους και οι γείτονες τον θεωρούν λιγάκι βλαμμένο, εγώ όμως θέλω να πιστεύω ότι είμαστε φίλοι, αφού κι αυτός καμιά φορά μού αφήνει έναν κουβά κομπόστ έξω από το σπίτι, δωράκι για τα φυτά μου. Το πιο παλιό δέντρο στο κτήμα μου είναι μια λεμονιά, με πάμπολλα κλαδιά στην κορυφή, πυκνά, αναρίθμητα. Πριν από λίγο καιρό, ο νυχτερινός κηπουρός με ρώτησε αν ήξερα πώς πεθαίνουν τα εσπεριδοειδή· όταν φτάνουν σε μεγάλη ηλικία, εφόσον έχουν επιβιώσει από ξηρασίες, ασθένειες και επιθέσεις από όλα τα πιθανά παράσιτα, μύκητες και άλλους εχθρούς, υποκύπτουν στην υπεραφθονία. Στο τέλος του κύκλου της ζωής τους, δίνουν μια τελευταία γιγάντια παραγωγή. Την τελευταία τους άνοιξη, τα άνθη τους φυτρώνουν και ανθίζουν σαν μπουκέτα και γεμίζουν τον αέρα με μια τόσο γλυκιά μυρωδιά που σου ερεθίζει το λαιμό και σου γαργαλάει τα ρουθούνια από δυο τετράγωνα μακριά· οι καρποί τους ωριμάζουν όλοι μονομιάς, κλάρες ολόκληρες σπάνε από το βάρος και μέσα σε λίγες εβδομάδες όλο το έδαφος γύρω τους είναι καλυμμένο από σάπια λεμόνια. Είναι περίεργο, μου είπε, να βλέπεις μια τέτοια πληθωρικότητα πριν από το θάνατο. Στο ζωικό βασίλειο είναι εύκολο να το φανταστεί κανείς ― εκείνα τα εκατομμύρια σολομούς που ζευγαρώνουν και κατόπιν πεθαίνουν, ή τα δισεκατομμύρια ρέγκες που το σπέρμα και τα αυγά τους ασπρίζουν τα νερά των ακτών του Ειρηνικού για εκατοντάδες χιλιόμετρα. Τα δέντρα όμως είναι πολύ διαφορετικοί οργανισμοί, και τέτοιες εκδηλώσεις τερατώδους γονιμότητας δεν είναι συνηθισμένες στα φυτά· πιο πολύ ταιριάζουν με τις υπερβολές του δικού μας είδους, που δεν σταματά να αυξάνεται κατά τρόπο ανεξέλεγκτο, καταστροφικό. Τον ρώτησα πόσος χρόνος απέμενε ακόμη στη λεμονιά μου. Μου είπε ότι δεν υπήρχε τρόπος να μάθω, παρά μόνο αν έκοβα τον κορμό της για να κοιτάξω τους αυξητικούς της δακτυλίους. Αλλά βέβαια, ποιος θα ήταν διατεθειμένος να κάνει τέτοιο πράγμα;