Βρασίδας Καραλής
Σφερδούκλια στο κεφάλι
Δεν έχουμε εαυτό αν δεν μιλήσουμε για όσους μάς αγάπησαν. Οι εφήμερες μέριμνες μας ωθούν να μη θυμόμαστε ποιος μας βάφτισε στον απέραντο ωκεανό της γλώσσας, στη μουσική και το ρυθμό των λέξεων. Τα ιστορήματα που ακολουθούν συνιστούν κομμάτια μιας αφήγησης για όσα ζήσαμε μαζί με τη γιαγιά μου Διονυσία, στην Κρέστενα του νομού Ηλείας. Προσπάθησα να αποκαταστήσω τη ρευστή εκείνη εποχή —από το 1964, που κατάλαβα ότι υπάρχω, ώς το 1986 που πέθανε—, όπως την έβλεπαν τα μάτια ενός παιδιού που, απ’ όσα άκουγε γύρω του, ο Βενιζέλος ήταν ένας κακούργος που καιγόταν στην κόλαση με τον Βελζεβούλ, και ο Ξενοφώντας ένας μεγάλος μάγος που δυνάστευε παντοδύναμος τον τόπο.
Τα ιστορήματα είναι γεμάτα από την ευφορία της ζωής. Τα πάντα πλήρη ανθρώπου. Όταν η Διονυσία έλεγε δαιμόνια, εννοούσε θεούς. Και τους έβλεπε παντού, ευεργετικούς και εχθρικούς ταυτόχρονα, προσπαθώντας με τις μικρές τελετές της καθημερινότητάς της —τον αργαλειό, το μαγείρεμα, το τραγούδι— να τους κρατήσει σε απόσταση. Αυτή ήταν η δική της ανθρωποδικία. Παρά την ευφορία τους, τα ιστορήματα προϋποθέτουν τραγωδία και καταστροφή. Μολοντούτο, δεν επιμένουν στο τραύμα. Μεταστοιχειώνουν την απουσία και το πένθος σε υποθήκες ζωής, σε δύναμη, θάρρος, καρτερία.
Τα λόγια της, όπως προσπάθησα να τα ανασυγκροτήσω εδώ, δεν συνιστούν λαογραφικές ασκήσεις, δεν χαριεντίζονται σε νοσταλγικές αποδράσεις, ούτε διατυμπανίζουν προνεωτερικούς εξωτισμούς. Αν κάνουν κάτι, είναι να λυτρώνουν από τον τρόμο του αγνώστου. Μη τα βάνεις με την ομορφιά του κόσμου. Θα σε πατήσει το σκοτάδι. Όλος ο νους σου θα γίνει μαυρίλα, τάφος. Δεν ξεχνώ αυτή τη νουθεσία.
Ο Βρασίδας Καραλής (1960) γεννήθηκε στην Κρέστενα. Είναι Καθηγητής Βυζαντινών και Νεοελληνικών Σπουδών στο Πανεπιστήμιο του Σύδνεϋ.
Έχει μεταφράσει Βυζαντινούς ιστορικούς και αυστραλιανή λογοτεχνία στα νέα ελληνικά και έχει δημοσιεύσει μελέτες, όπως: Ο Νίκος Καζαντζάκης και το παλίμψηστο της ιστορίας (1994), Για τον Ανδρέα Αγγελάκη (2003), Αναγνώσεις σολωμικών κειμένων (2004).
Στα αγγλικά έχει δημοσιεύσει, μεταξύ άλλων, τα: Realism in Greek Cinema (2017), The Cinematic Language of Theo Angelopoulos (2022), Theo Angelopoulos: Filmmaker and Philosopher (2023), και έχει επιμεληθεί συλλογικούς τόμους για τον Μάρτιν Χάιντεγκερ, τη Χάννα Άρεντ και τον Κορνήλιο Καστοριάδη.
Από το ΔΩΜΑ κυκλοφορεί επίσης το βιβλίο του Ιστορία του ελληνικού κινηματογράφου (2023).
ΔΗΜΟΣΙΕΥΜΑΤΑ
Ο Καραλής ζωντανεύει μια μεγάλη χθόνια μορφή, τη Διονυσία, που συνομιλεί με τους κεκοιμημένους, με νεράιδες και μυθικούς ήρωες, με δαιμόνους και φεγγαροκρουσμένους, που υφαίνει μια διαρκή συνεκτική αφήγηση του κόσμου χωρίς γεωγραφικούς και ιστορικούς περιορισμούς
Νίκος Ξυδάκης | Η Εφημερίδα των Συντακτών
Βρασίδας Καραλής
ΣΦΕΡΔΟΥΚΛΙΑ ΣΤΟ ΚΕΦΑΛΙ
τα ιστορήματα της Διονυσίας
Επιμέλεια: Θάνος Σαμαρτζής
Διορθώσεις: Μαριλένα Καραμολέγκου & Δημήτρης Ραπτάκης
Σχεδιασμός εξωφύλλου: Βασίλης Γεωργίου
Φωτογραφία εξωφύλλου: οικογενειακό αρχείο Βάσως Μπαχούρου
85 σελ.
11 €
Κυκλοφορία: Σεπτέμβριος 2024
Σειρά: testimonia/12
ISBN: 978-618-5598-35-8